توضیح کوتاه درباره موضوع
توضیح کوتاه درباره موضوع
توضیح کوتاه درباره موضوع
توضیح کوتاه درباره موضوع
توضیح کوتاه درباره موضوع
برخی از دوستان در کتاب‌هایی که برای ترکی استانبولی چاپ کرده‌اند، زمان وسیع را معادل زمان حال ساده فارسی قلمداد کرده‌اند که به هیچ وجه درست نیست! این زمان بر کاری دلالت می‌کند که امکان وقوعش همیشه وجود دارد یا عادت است. پس برای بیان وقایع علمی که هر روز روی می‌دهند مثل غروب خورشید از غرب، طلوع از شرق و .. از این زمان استفاده می‌کنیم.
در حقیقت، این زمان کاری را نشان می‌دهد که آغاز شده است و ادامه دارد و یا ادامه خواهد داشت یعنی این زمان هیچ محدودیت زمانی ندارد.
برای مثال وقتی می‌گوییم: seni Seviyorum تو را دوست دارم* در این جمله دوست داشتن دارای محدودیت است یعنی از زمانی خاص شروع شده است که شاید دارای پایان هم باشد.
در حالی که در کاربرد زمان وسیع یعنی جمله seni severim تورا دوست می‌دارم* این دوست داشتن از گذشته وجود داشته، الان ادامه دارد و شاید در آینده هم ادامه داشته باشد. یعنی شنونده نمی‌تواند تشخیص دهد که این کار از کی شروع شده و آیا تداومی در آن هست یا نه.
امیدوارم این مثال بتواند کمی درباره زمان وسیع و تفاوتش با زمان حال ساده ترکی استانبولی روشنگری کرده باشد!
حال با نحوه ساخت این زمان آشنا می‌شویم:
|
Fiil+ (-r/ -ar/-er/-Ir) + kişi eki |
|
پسوند شخصی + پسوندهای زمان وسیع + ریشه فعل |
قانون یکم: افعالی که به حرف صدادار(مصوت) ختم شوند همگی پسوند –r می‌گیرند. برای مثال:
|
شخص |
Ağla- |
شناسه |
معنی |
|
Ben |
ağlarım |
-Im |
گریه می‌کنم |
|
Sen |
ağlarsın |
-sIn |
گریه می‌کنی |
|
O |
ağlar |
- |
گریه می‌کند |
|
Biz |
ağlarız |
-Iz |
گریه می‌کنیم |
|
Siz |
ağlarsınız |
-sInIz |
گریه می‌کنید |
|
Onlar |
ağlarlar |
-lar /-ler |
گریه می‌کنند |
قانون دوم: افعال تک‌هجایی(تک‌بخشی) در ترکی استانبولی یا به –ar یا به –er ختم می‌شوند. البته در این بخش سیزده فعل وجود دارند که استثنا به شمار می‌روند و به جای این دو پسوند، با –Ir ساخته می‌شوند.
افعال تک‌هجایی مانند: kalkmak, Bakmak, Yazmak
افعال تک‌هجایی استثنا: این افعال با اینکه تک‌هجایی هستند ولی با پسوند –Ir ساخته می‌شوند.
Almak, olmak, ölmek, varmak, vurmak, vermek, gelmek, görmek, bilmek, bulmak, kalmak, durmak, sanmak
قانون سوم: افعالی که دو یا بیش از دو هجا دارند به پسوند -Ir ختم می‌شوند.
Çalışmak, konuşmak, öğrenmek, sevinmek
مثال‌هایی از زمان وسیع:
Ben her gün dişlerimi fırçalarım
Emre, çok gözel futbol oynar
Biz her hafta sonu tiyatroya gideriz
موارد استفاده این فعل:
1) وقتی کاری را مدام انجام می‌دهیم و حالت عادت می‌گیرد.
2) در حالت سوالی، مفهوم خواهش دارد و درخواست مودبانه را می‌رساند.
3) بعضا به جای ماضی نقلی هم به کار می‌رود. مثلا: جنگ در سال 1940 تمام شده است(نقلی). برای اینکه این عبارت حالت عینی پیدا کند و شنونده خود را در حال و هوای آن زمان حس کند از زمان وسیع استفاده می‌کنند: جنگ در سال 1940 تمام می‌شود و ...
4) به جای زمان آینده هم استفاده می‌شود: اگر پدرم این را بشنود خوشحال خواهد شد/ می‌شود.
5) گاهی اوقات زمان وسیع و زمان حال ساده به جای هم به کار می‌روند و این اصلا در معنی جمله تغییری ایجاد نمی‌کند.