توضیح کوتاه درباره موضوع
توضیح کوتاه درباره موضوع
توضیح کوتاه درباره موضوع
توضیح کوتاه درباره موضوع
توضیح کوتاه درباره موضوع
Fiil + -mı, -mi, -mu, -mü + -yor + mu + kişi eki |
ریشه فعل + -mı, -mi, -mu, -mü + -yor + mu + پسوند شخصی |
حال با مثال به خوبی نحوه سوالی ـ منفی کردن افعال ترکی در زمان حال را فرا می‌گیریم:
شخص | Gelmek → Gel- | معنی |
ben | Gelmiyor mu-y-um? | (آیا)نمی آیم؟ |
sen | Gelmiyor mu-sun? | نمی آیی؟ |
o | Gelmiyor mu? | نمی آید؟ |
biz | Gelmiyor mu-y-uz? | نمی آییم؟ |
siz | Gelmiyor mu-sunuz? | نمی آیید؟ |
onlar | Gelmiyorlar mı? | نمی آیند؟ |
نکته 1: همانطور که مشاهده می‌کنید، در اول شخص مفرد و جمع، بین پسوند سوالی «-mu» و پسوند شخصی، حرف «-y» قرار می‌گیرد تا از رسیدن دو مصوت به هم جلوگیری کند.
نکته 2: در سوم شخص جمع(Onlar)، پسوند سوالی(-mı) پس از پسوند شخصی(-lar) می‌آید.همچنین در این ضمیر، پسوند سوالی «-mı» به دلیل هماهنگی اصوات با بقیه تفاوت دارد.
این هم جدول هماهنگی اصوات در ترکی که در دروس گذشته به اهمیت آن اشاره شده است:
|
آخرین حرف صدادار |
در صرف فعل |
|
a-ı |
I |
|
e-i |
I |
|
o-u |
U |
|
Ö-ü |
ü |
حالا مثال دوم/ فعل «Okumak» یعنی «گفتن»:
|
شخص |
Okumak →Oku- |
معنی |
|
ben |
Oku-mu-yor mu-y-um? |
(آیا) نمی خوانم؟ |
|
sen |
Oku-mu-yor mu-sun? |
(آیا) نمی خوانی؟ |
|
o |
Oku-mu-yor mu? |
(آیا) نمی خواند؟ |
|
biz |
Oku-mu-yor mu-y-uz? |
(آیا) نمی خوانیم؟ |
|
siz |
Oku-mu-yor mu-sunuz? |
(آیا) نمی خوانید؟ |
|
onlar |
Oku-mu-yor- lar mı? |
(آیا) نمی خوانند؟ |
در این مثال مشاهده می‌کنید که ریشه فعل یعنی «Oku» به حرف صدادار «U» ختم شده است و بر اساس جدول هماهنگی اصوات در صرف فعل، اگر ریشه فعل به دو حرف «O, U» برسد، قبل از «yor»، حرف «U» افزوده می‌شود.